Vụ án “Tranh chấp quyền sử dụng đất” tại TP. Đồng Hới
(QBĐT) – Mới đây, Tòa án nhân dân (TAND) TP. Đồng Hới đã đưa ra xét xử vụ án liên quan đến “Tranh chấp quyền sử dụng đất” tại xã Thuận Đức. Mặc dù bị đơn và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đã có đơn kháng cáo bản án sơ thẩm, nhưng qua vụ án này, người dân cần hiểu rõ các quy định của pháp luật trong việc quản lý và sử dụng đất để tránh những hệ lụy về sau.
Nội dung vụ án
Gia đình ông Nguyễn Văn Thắc và bà Hoàng Thị Hương là hàng xóm với gia đình ông Nguyễn Xuân Quý và bà Đinh Thị Đại tại xã Thuận Đức (TP. Đồng Hới), đang sử dụng hai thửa đất liền kề. Ông bà Thắc-Hương sử dụng thửa đất số 175, tờ bản đồ số 8, còn ông bà Quý-Đại sử dụng thửa đất số 174, cùng tờ bản đồ. Đến năm 2001, khi đo đạc lại, thửa đất số 175 của ông bà Thắc-Hương được tách thành hai thửa: thửa số 49 (diện tích 1.291m2) và thửa số 468 (diện tích 464m2). Tuy nhiên, ông bà Thắc-Hương chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) cho thửa đất số 468.
Năm 2008, để thuận tiện trong việc sử dụng đất, hai bên đã thỏa thuận đổi đất với nhau. Việc chuyển đổi chỉ lập bằng giấy viết tay vào ngày 15/1/2008, và cả hai bên chưa thực hiện việc kê khai, đăng ký quyền sử dụng đất đối với phần đất nhận chuyển đổi.
Chi tiết về việc sử dụng đất
Cụ thể, ông bà Thắc-Hương nhận chuyển đổi và sử dụng một phần diện tích của thửa đất số 174 (khoảng 390m2), còn ông bà Quý-Đại nhận toàn bộ thửa đất số 468 (hiện được chỉnh lý thành thửa số 610, tờ bản đồ số 6 có diện tích 539,7m2). Sau khi đổi đất, cả hai gia đình đã sử dụng phần đất nhận chuyển đổi: ông bà Thắc-Hương xây dựng nhà xưởng làm nghề mộc, trong khi ông bà Quý-Đại sửa chữa nhà ở, trồng hoa màu và xây dựng quán cắt tóc cho con gái Nguyễn Thị Liễu.
Phát sinh tranh chấp
Đến tháng 1/2024, tranh chấp giữa hai bên phát sinh do ông bà Quý-Đại gặp khó khăn trong việc thực hiện thủ tục kê khai cấp GCNQSDĐ cho phần đất đã nhận chuyển đổi. Nguyên nhân là vì ông bà Quý-Đại không phải là đối tượng trực tiếp sản xuất nông nghiệp, do đó không đủ điều kiện cấp GCNQSDĐ.
Quyết định của TAND TP. Đồng Hới
Hội đồng xét xử TAND TP. Đồng Hới đã xét thấy rằng việc đổi đất thực tế đã diễn ra và hai bên đã sử dụng đất trong thời gian dài từ năm 2008 đến năm 2022. Tuy nhiên, do không thực hiện đủ thủ tục pháp lý, thỏa thuận đổi đất giữa hai bên là trái với quy định của pháp luật. Do vậy, HĐXX đã tuyên bố rằng ông bà Thắc-Hương được quyền sử dụng một phần thửa đất số 610 với diện tích 448,4m2 và phải thanh toán cho chị Nguyễn Thị Liễu giá trị tài sản của quán cắt tóc.
Phía ông bà Quý-Đại
Ông bà Quý-Đại được sử dụng một phần thửa đất số 610 có diện tích 91,3m2, bao gồm phần đất hình thành lối đi và sân đã xây dựng. Ông bà Quý-Đại cần thanh toán giá trị quyền sử dụng đất cho ông bà Thắc-Hương, cùng với các nghĩa vụ tài chính khác.
Thủ tục pháp lý sau phán quyết
Sau khi thực hiện nghĩa vụ tài chính, các bên liên quan cần phải liên hệ với cơ quan nhà nước có thẩm quyền để thực hiện đủ các thủ tục điều chỉnh biến động và đăng ký quyền sử dụng đất theo quy định pháp luật.
Bùi Thành