Sự mờ nhạt trong khung chính sách là một trong những rào cản khiến bất động sản du lịch nông nghiệp Việt Nam chưa phát huy được những thế mạnh sẵn có. Rà soát, hoàn thiện lại cơ chế, chính sách để thúc đẩy loại hình này, tránh tình trạng gom đất nông nghiệp rồi chuyển nhượng, phân lô kiếm lời là một trong những khuyến nghị được chuyên gia đưa ra.
PGS.TS Nguyễn Quang Tuyến đề nghị Nhà nước cần rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện khung pháp lý cho phân khúc thị trường BĐS du lịch nông nghiệp.
Luật còn mờ nhạt
Bàn về vấn đề này tại Bàn tròn “Xúc tiến đầu tư bất động sản du lịch nông nghiệp Việt Nam”, PGS.TS Nguyễn Quang Tuyến, trường Đại học Luật Hà Nội cho biết, Luật Đất đai năm 2013 dường như chưa có đầy đủ các quy định về quản lý và sử dụng đất vào mục đích du lịch nông nghiệp. Bên cạnh đó, còn thiếu cơ chế, chiến lược tổng thể, bải bản mang tầm chiến lược, lâu dài, bền vững.
Cụ thể, chế định pháp luật về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất chưa quy định cụ thể về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất nông nghiệp du lịch; Đất nông nghiệp du lịch chưa được định danh chính thức; Chưa xác định đất nông nghiệp du lịch xếp vào nhóm đất nông nghiệp hay nhóm đất phi nông nghiệp. Chưa quy định cụ thể về đăng ký, cấp GCNQSDĐ; thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất nông nghiệp du lịch; chính sác ưu đãi trong tiếp cận, sử dụng đất du lịch nông nghiệp; quyền và nghĩa vụ đặc thù của người sử dụng đất du lịch nông nghiệp…
Cũng theo ông Tuyến, Luật Kinh doanh bất động sản (BĐS) năm 2014 chưa điều chỉnh một số phân khúc thị trường BĐS mới xuất hiện ở nước ta, bao gồm: Phân khúc thị trường BĐS du lịch; phân khúc thị trường BĐS nghỉ dưỡng; phân khúc thị trường BĐS công nghiệp; phân khúc thị trường BĐS du lịch nông nghiệp; phân khúc thị trường BĐS du lịch tâm linh; phân khúc thị trường BĐS nghĩa trang, nghĩa địa …
Thêm vào đó, Luật Kinh doanh BĐS năm 2014 chưa định danh chính thức về BĐS du lịch; BĐS nghỉ dưỡng; BĐS công nghiệp; BĐS du lịch nông nghiệp; BĐS du lịch tâm linh; BĐS nghĩa trang, nghĩa địa … và loại hình kinh doanh các loại BĐS này.
Nội dung kinh doanh các loại BĐS này chưa được quy định chi tiết, đầy đủ như chính sách phát triển BĐS du lịch nông nghiệp; điều tiết phân khúc thị trường BĐS du lịch nông nghiệp; xây dựng, quản lý, khai thác, truy cập hệ thống cơ sở dữ liệu, hệ thống thông tin về BĐS du lịch nông nghiệp ….
Ông Tuyến cho rằng, loại hình du lịch nông nghiệp được quy định trong Luật Du lịch năm 2017 còn khá mờ nhạt, hoạt động du lịch nông nghiệp được lồng ghép, ẩn chứa trong các quy định chung về du lịch.
Cần hoàn thiện pháp lý cho bất động sản du lịch nông nghiệp
Để thúc đẩy bất động sản du lịch nông nghiệp phát triển, ông Tuyến đề nghị Nhà nước cần rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện khung pháp lý về thị trường BĐS nói chung & phân khúc thị trường BĐS du lịch nông nghiệp nói riêng đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ; cụ thể: Bổ sung Điều 3 Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi một điều khoản giải thích về đất du lịch nông nghiệp
Bổ sung quy định về cấp GCNQSDĐ đối với đất sử dụng vào mục đích du lịch nông nghiệp. Đồng thời quy định về quyền & nghĩa vụ cụ thể của tổ chức, cá nhân đầu tư phát triển BĐS du lịch nông nghiệp; các hình thức tiếp cận đất đai và cơ chế, chính sách ưu đãi, khuyến khích tổ chức, cá nhân đầu tư, phát triển phân khúc thị trường BĐS này.
Theo ông Tuyến, cần xác định rõ đất du lịch nông nghiệp là loại đất nông nghiệp hay loại đất sử dụng đa mục đích. Đồng thời bổ sung quy định về cơ chế phối, kết hợp giữa các bộ, ngành, địa phương trong quản lý đất du lịch nông nghiệp …
Luật Kinh doanh BĐS năm 2014 cần bổ sung một mục về phân khúc kinh doanh BĐS du lịch nông nghiệp; cụ thể: Xác định rõ quyền hạn, trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương trong quản lý hoạt động kinh doanh BĐS du lịch, nông nghiệp.
Bổ sung quy định về bản chất, các loại hình sản phẩm của BĐS du lịch nông nghiệp; điều kiện, phạm vi kinh doanh BĐS du lịch nông nghiệp; cơ chế khuyên khích thu hút đầu tư vào phân khúc kinh doanh này…
Ngoài ra, nên quy định về việc điều kiện, năng lực của tổ chức, cá nhân tham gia loại hình kinh doanh BĐS này; vấn đề thanh tra, xử lý vi phạm … nhằm ngăn ngừa, lợi dụng mục đích kinh doanh du lịch nông nghiệp để thu mua, gom đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp sau đó tìm mọi cách để chuyển mục đích sử dụng sáng đất ở, đất phi nông nghiệp rồi bán, chuyển nhượng nhằm mục đích kiếm lời Bên cạnh đó, cần sửa đổi, bổ sung một số quy định của Luật Du lịch năm 2017 liên quan đến loại hình du lịch nông nghiệp; cụ thể: Quy định tích hợp giữa quy hoạch du lịch với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; quy hoạch phát triển nông nghiệp nhằm gắn kết chặt chẽ phát triển loại hình BĐS du lịch nông nghiệp …