Nhu cầu phân biệt giữa dư luận xã hội và tin đồn
Trong giai đoạn hiện nay, việc nghiên cứu và phân biệt giữa dư luận xã hội và tin đồn là điều cần thiết. Điều này giúp các cơ quan chức năng định hướng thông tin, đồng thời bác bỏ những tin đồn gây bất ổn xã hội. Với sự bùng nổ thông tin hiện nay và sự phát triển của công nghệ, đặc biệt là công nghệ 4.0, con người hàng ngày tiếp cận với nhiều thông tin khác nhau. Tuy nhiên, thông tin đó có thực hay không, có độ chính xác ra sao? Do đó, việc tìm hiểu mối quan hệ giữa dư luận xã hội và tin đồn là cần thiết.
Đặc điểm của dư luận xã hội và tin đồn
Dư luận xã hội và tin đồn là những hiện tượng tâm lý xã hội không thể thiếu trong đời sống ngày nay. Về mặt học thuật, dư luận xã hội thường được nghiên cứu một cách bài bản hơn so với tin đồn. Cả hai đều xuất phát từ những thông tin ban đầu. Nếu dư luận xã hội xuất phát từ thông tin chính xác và được xã hội quan tâm, thì tin đồn lại là những thông tin chưa được xác minh. Do đó, trong nghiên cứu về dư luận xã hội, không thể không đề cập đến tin đồn.
Dư luận xã hội là gì?
Dư luận xã hội (Public Opinion) có nhiều định nghĩa khác nhau. Một trong những khái niệm thường được trích dẫn là: “Dư luận xã hội là tổng thể các ý kiến, chủ yếu là các ý kiến đánh giá và nhận định về các thực tế, quá trình, hiện tượng, sự kiện liên quan đến lợi ích của các nhóm xã hội” (theo Paderin).
Tin đồn có đặc điểm gì?
Tin đồn (Rumor) được hiểu là thông tin chưa được xác minh và lan truyền từ người này sang người khác, liên quan đến một đối tượng, sự kiện hoặc vấn đề mà công chúng quan tâm.
Sự tương đồng và khác biệt giữa dư luận xã hội và tin đồn
Tuy nhiên, dư luận xã hội và tin đồn giống nhau ở chỗ cả hai đều là hiện tượng tâm lý xã hội. Cả hai đều lan truyền nhanh và dễ biến dạng, cũng như chi phối mạnh mẽ nhu cầu và lợi ích của cá nhân, nhóm xã hội. Mối quan hệ giữa dư luận xã hội và tin đồn vừa mang tính cộng hưởng, vừa có tính loại trừ.
Ví dụ về tình trạng tin đồn trong xã hội
Tại địa phương của chúng ta, nhiều thông tin đã bị xuyên tạc, bóp méo. Chẳng hạn, dự án Hồ chứa nước Ta Hoét bị các thế lực thù địch lợi dụng để làm rối loạn dư luận. Hoặc trong các dịp lễ, thông tin về tình hình an ninh ở Đà Lạt bị đồn thổi làm người dân hoang mang. Mới đây, một số đối tượng còn đăng tải những thông tin sai lệch về tình hình bão lũ, gây ảnh hưởng đến công tác phòng chống thiên tai của cơ quan chức năng.
Các thế lực phản động và tin đồn
Hiện nay, các thế lực thù địch thường lợi dụng tin đồn để xuyên tạc sự thật và chống phá chính quyền. Chúng cũng khai thác vấn đề thời sự để tung tin sai lệch, làm nhụt lòng tin của người dân về thông tin chính thống.
Vai trò của việc định hướng dư luận xã hội
Do đó, công tác nắm bắt và định hướng dư luận xã hội trở nên vô cùng quan trọng. Việc này nhằm ngăn chặn những tin đồn nhảm và thông tin xấu độc, tạo sự đồng thuận trong cán bộ, đảng viên và nhân dân. Các cấp chính quyền cần chú trọng đến mối quan hệ giữa dư luận xã hội và tin đồn, từ đó ngăn chặn âm mưu của các thế lực chống đối, tạo sự ổn định cho xã hội.