Nước là yếu tố quan trọng giúp vạn vật sinh sôi. Theo quan niệm của người xưa, dâng kỷ nước (bộ ly nước thờ cúng) lên bàn thờ để bộc lộ lòng biết ơn, tôn kính của con cháu với ông bà tổ tiên và thần linh giữ nhà.
Kỷ nước là vật phẩm cơ bản, không thể thiếu trên bất cứ ban thờ nào. Các ly nước sẽ được ngay ngắn vào kỷ ngai, tượng trưng cho sự vững chắc, bền lâu, cầu mong tổ tiên phù hộ độ trì cho các thành viên trong gia đình.
Kỷ nước thường đi theo bộ 3 ly hoặc 5 ly. Việc chọn số 3 hoặc số 5 trong thờ cúng mang ý nghĩa tốt đẹp. Số lẻ tượng trưng cho phần âm, chỉ về đất. Trong khi đó, số chẵn tượng trưng cho dương, chỉ về trời. Ông bà ta quan niệm “dương cúng cho âm”. Vì vậy, các lễ vật trên bàn thờ sẽ được chọn số lẻ. Việc đặt kỷ nước trên bàn thờ cũng vậy.
Số lượng ly nước đặt lên bàn thờ sẽ phụ thuộc vào không gian bàn thờ và ý nghĩa mà gia chủ muốn hướng tới.
3 ly trên kỷ nước thở
Việc đặt 3 ly nước trên kỷ nước thờ thể hiện tấm lòng thành tâm của con cháu dâng lên ông bà tổ tiên, thần linh. Theo thứ tự, ly nước ở giữa dâng thần, ly nước hai bên dành cho gia tiền cùng bà cô, ông mãnh.
3 ly nước còn mang ý nghĩa tưởng niệm đạo làm con. Khi cha mẹ mất, con cháu thường để tang 3 năm. Ngoài ra, con số này cũng tương ứng với những cầu thành ngữ, tục ngữ được truyền dạy nhiều đời như “ba đời bảy họ”, nhớ ơn 3 đời tổ tiên.
5 ly trên kỷ nước thờ
Với 5 ly nước thì 3 ly ở giữa là sự thành tâm của gia chủ dành cho các vị thần linh, hai ly hai bên đại diện tổ tiên, bà cô, ông mãnh.
Đất trời có ngũ hành “Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ, số 5 trong thờ cúng tượng trưng cho 5 yếu tố. Trong thờ cúng, ngũ cúng được biểu hiện qua “hương – đăng – trà – hoa – quả”, bộc lộ sự vẹn toàn dâng lên tổ tiên, thần linh.
Cùng với ý nghĩa chung như vậy, tại sao có nhà chọn đặt 3 ly nước, có nhà lại là 5 ly?
Điều này phụ thuộc vào diện tích của bàn thờ mỗi nhà. Bàn thờ lớn thì có thể đặt 5 ly nước. Nếu bàn thờ nhỏ thì đặt 3 ly sẽ hài hòa và hợp lý.
* Thông tin mang tính chất tham khảo, chiêm nghiệm.