Vấn đề từ chối nhận di sản thừa kế
Mẹ tôi trước đây đã đến phòng công chứng để lập văn bản từ chối nhận di sản thừa kế do ông bà ngoại để lại và nhường toàn bộ cho cậu tôi. Tuy nhiên, cậu tôi không thực hiện những cam kết liên quan đến việc thờ cúng ông bà ngoại, do đó mẹ tôi không còn muốn nhường di sản này nữa. Vậy, mẹ tôi có thể thay đổi văn bản từ chối nhận di sản đã được công chứng trước đây hay không?
Ý kiến của luật gia Phạm Văn Chung
Ông Lê Minh Phương, đến từ Tiền Giang, đã đặt câu hỏi trên. Luật gia Phạm Văn Chung, thuộc Sở Tư pháp tỉnh Kon Tum, đã trả lời về vấn đề này như sau:
Các quy định pháp lý về từ chối nhận di sản
Theo quy định tại điều 620, Bộ luật Dân sự năm 2015, người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ trường hợp việc từ chối đó nhằm trốn tránh nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác. Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản và gửi đến người quản lý di sản, những người thừa kế khác, cũng như người được giao nhiệm vụ phân chia di sản để họ được biết. Về cơ bản, việc từ chối nhận di sản phải được thực hiện trước thời điểm phân chia di sản.
Không có quy định về thay đổi văn bản từ chối
Cho đến nay, Bộ luật Dân sự năm 2015 không quy định về việc sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ văn bản từ chối nhận di sản thừa kế. Tuy nhiên, luật cũng chỉ rõ rằng các giao dịch dân sự, bao gồm những hợp đồng hoặc hành vi pháp lý đơn phương, có thể phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt quyền và nghĩa vụ dân sự. Điều này được quy định tại khoản 4 điều 3 của Bộ luật Dân sự năm 2015, nhấn mạnh rằng quyền và nghĩa vụ dân sự không được xâm phạm đến lợi ích quốc gia và hợp pháp của người khác.
Quy định về công chứng
Bên cạnh đó, theo điều 51 của Luật Công chứng năm 2014, có quy định về công chứng sửa đổi, bổ sung và hủy bỏ hợp đồng, giao dịch. Căn cứ vào các quy định nói trên, văn bản từ chối nhận di sản thừa kế có thể xem như một giao dịch. Người tham gia giao dịch có quyền sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ hợp đồng đã được công chứng, nếu điều đó tuân thủ các quy định của pháp luật.
Điều kiện thay đổi văn bản từ chối nhận di sản
Tuy nhiên, trong trường hợp di sản đã được phân chia sau khi có văn bản từ chối nhận di sản, việc sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ văn bản đó sẽ ảnh hưởng đến các quyền và nghĩa vụ của những người thừa kế khác. Vì vậy, chỉ có thể sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ văn bản từ chối khi chưa tiến hành khai nhận, phân chia di sản.
Các giao dịch đã được công chứng chỉ có thể sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ khi có sự thỏa thuận bằng văn bản của tất cả những người tham gia giao dịch đó, như quy định tại điều 51 Luật Công chứng năm 2014.
Kết luận
Như vậy, mẹ anh chỉ có thể sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ văn bản từ chối nhận di sản thừa kế đã được công chứng nếu di sản vẫn chưa được khai nhận và phân chia, đồng thời cần sự thỏa thuận bằng văn bản của tất cả những người đã tham gia giao dịch đó.
Mời bạn đọc gửi câu hỏi để được tư vấn
Đội ngũ luật sư và chuyên gia pháp lý tại chuyên mục Tư vấn pháp luật trên Tuổi Trẻ Sao sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc liên quan đến nhiều lĩnh vực như hôn nhân, gia đình, kinh doanh, thương mại, mua bán đất đai, sở hữu trí tuệ, lao động, hộ tịch và thừa kế một cách nhanh chóng và hiệu quả.