(Dân sinh) – Theo BHXH Việt Nam, hiện nay không có quy định ràng buộc trách nhiệm của cơ quan quản lý chuyên ngành trong việc thanh tra, kiểm tra công tác điều tra, kết luận các vụ TNLĐ, BNN. Vì vậy, cần thiết phải xây dựng cơ chế kiểm tra, giám sát chặt chẽ kèm theo các chế tài nghiêm khắc như trách nhiệm bồi thường cho đơn vị, quỹ BHXH trong trường hợp kết luận không đúng… để đảm bảo việc tuân thủ pháp luật trong lĩnh vực này.
Ảnh minh họa
Theo thông tin từ Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam, năm 2022, cả nước đã giải quyết hưởng mới trợ cấp tai nạn lao động (TNLĐ), bệnh nghề nghiệp (BNN) hằng tháng đối với 2.652 người, giải quyết hưởng mới trợ cấp TNLĐ, BNN một lần đối với 5.512 người.Tổng số tiền chi hỗ trợ phòng ngừa, chia sẻ rủi ro, chi hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp là hơn 1,4 tỷ đồng tăng 30% so với năm 2021 (tương ứng tăng khoảng 340 triệu đồng).
Số người giải quyết hưởng mới trợ cấp TNLĐ, BNN hằng tháng và một lần trong năm 2022 có xu hướng tăng so với năm 2021. Cụ thể: Năm 2022, số người giải quyết hưởng mới trợ cấp TNLĐ, BNN hằng tháng tăng 11,52% so với năm 2021 (tương ứng tăng 274%). Số người giải quyết hưởng mới trợ cấp TNLĐ, BNN một lần tăng 22,5% so với năm 2021 (tương ứng tăng 775%).
Lý giải nguyên nhân dẫn đến sự chênh lệch trên, BHXH Việt Nam cho biết, nguyên nhân chủ yếu dẫn đến sự chênh lệch nêu trên là do tình hình dịch bệnh Covid-19 từ giữa năm 2022 đã được kiểm soát tốt trên toàn quốc, các doanh nghiệp đang dần phục hồi hoạt động trở lại và thích ứng với trạng thái “bình thường mới”.
BHXH Việt Nam cũng cho biết, bên cạnh những thuận lợi như: Công nghệ thông tin được đưa vào ứng dụng trong giải quyết hưởng chế độ TNLĐ, BNN đảm bảo nhanh chóng, thuận lợi, chính xác. Công tác chi trả các chế độ TNLĐ, BNN được thực hiện kịp thời, theo đúng quy định của pháp luật. Đa dạng hóa các hình thức chi trả, đẩy mạnh việc chi trả qua phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt. Công tác triển khai đã nhận được sự quan tâm, phối hợp của các cơ quan báo chí, các bộ, ngành có liên quan, thực hiện lồng ghép linh hoạt với công tác tuyên truyền. Trước diễn biến phức tạp của dịch Covid-19 vừa qua, việc chi trả qua tài khoản thẻ ATM đã giúp người hưởng hạn chế đi lại, tiếp xúc, bảo đảm được an toàn và giãn cách xã hội theo đúng chỉ đạo của Chính phủ. Công tác thông tin, tuyên truyền, giáo dục chính sách, pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động đã được các cấp, các ngành phổ biến kịp thời đến đơn vị sử dụng lao động và người lao động; cơ quan BHXH tại địa phương luôn chủ động biên soạn tài liệu tuyên truyền đồng thời triển khai thực hiện phổ biến thông tin phù hợp đến các doanh nghiệp có nguy cơ cao về TNLĐ, BNN. Đặc biệt trong tháng hành động an toàn, vệ sinh lao động hàng năm, hoạt động thông tin, tuyên truyền được tăng cường dưới nhiều hình thức như: Băng rôn, khẩu hiệu, panô, áp phích; trên hệ thống truyền thanh, thông tin đại chúng, bảng tin; lồng ghép trong các hội nghị, tổ chức truyền thông trực tiếp, tuyên truyền qua đội ngũ báo cáo viên và cổng thông tin điện tử của các đơn vị … giúp nâng cao nhận thức cho các đối tượng liên quan về pháp luật an toàn, vệ sinh lao động.
Tuy nhiên theo BHXH Việt Nam, hiện nay không có quy định ràng buộc trách nhiệm của cơ quan quản lý chuyên ngành trong việc thanh tra, kiểm tra công tác điều tra, kết luận các vụ TNLĐ, BNN. Hầu hết các trường hợp bất hợp lý được xem xét lại đều trên cơ sở ý kiến phản hồi từ cơ quan BHXH, người lao động hoặc cá nhân liên quan; đoàn điều tra TNLĐ không phải chịu bất kỳ một trách nhiệm pháp lý gì khi kết luận điều tra không đúng. Vì vậy, cần thiết phải xây dựng cơ chế kiểm tra, giám sát chặt chẽ kèm theo các chế tài nghiêm khắc (như trách nhiệm bồi thường cho đơn vị, quỹ BHXH trong trường hợp kết luận không đúng…) để đảm bảo việc tuân thủ pháp luật trong lĩnh vực này.
Để tiếp tục thực hiện tốt chính sách bảo hiểm TNLĐ, BNN trong thời gian tới, BHXH Việt Nam đề nghị các cấp, ngành cần tăng cường công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của người lao động và người sử dụng lao động về: Mục tiêu, ý nghĩa của chế độ TNLĐ, BNN; Chính sách pháp luật liên quan đến chế độ bảo hiểm TNLĐ, BNN (Điều kiện hưởng; Quy trình, thủ tục, hồ sơ giải quyết chế độ…).
Bên cạnh đó, tăng cường công tác tuyên truyền nhằm nâng cao ý thức của người lao động và người sử dụng lao động trong thực hiện chế độ TNLĐ, BNN, tránh các hành vi vi phạm, lạm dụng nhằm trục lợi Quỹ bảo hiểm TNLĐ, BNN. Đồng thời, tuyên truyền tiếp tục đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác phối hợp và chia sẻ dữ liệu có liên quan về chế độ TNLĐ, BNN giữa các cơ quan có thẩm quyền, đơn vị sử dụng lao động và cơ quan BHXH, từ đó, tạo điều kiện thuận lợi trong giải quyết và kiểm tra, giám sát việc giải quyết hưởng chế độ TNLĐ, BNN.