Em trai tôi hiện đang làm công việc vận tải hành khách thông qua ứng dụng Grab được hơn 01 năm. Em trai cho biết, mặc dù không có hợp đồng lao động cụ thể nhưng khi làm thủ tục, bên phía công ty yêu cầu em tôi điền vào bảng đăng ký tự khai
và cấp cho em tôi tài khoản hoạt động. Xin hỏi, khi làm công việc như vậy, em tôi có phải đóng bảo hiểm xã hội không?
Trả lời:
– Điều 3 Luật Bảo hiểm xã hội quy định
“1. Bảo hiểm xã hội là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người tham gia bảo hiểm xã hội khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, khi nghỉ hưu hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội hoặc do ngân sách nhà nước bảo đảm.
3. Bảo hiểm xã hội bắt buộc là loại hình bảo hiểm xã hội do Nhà nước tổ chức mà người lao động, người sử dụng lao động thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc phải tham gia.
4. Bảo hiểm xã hội tự nguyện là loại hình bảo hiểm xã hội do Nhà nước tổ chức mà công dân Việt Nam tự nguyện tham gia và được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mình”.
– Khoản 1 Điều 2 Luật bảo hiểm xã hội 2014 quy định về các trường hợp đóng BHXH như sau:
1. Người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bao gồm:
a) Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả hợp đồng lao động được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động;
b) Người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng;
– Khoản 1 Điều 3 Bộ luật lao động 2019 quy định về “Người lao động” như sau: Người lao động là người làm việc cho người sử dụng lao động theo thỏa thuận, được trả lương và chịu sự quản lý, điều hành, giám sát của người sử dụng lao động. Độ tuổi lao động tối thiểu của người lao động là đủ 15 tuổi, trừ trường hợp quy định tại Mục 1 Chương XI của Bộ luật này”.
Như vậy, việc xác định em bạn có phải là người lao động để tham gia BHXH theo quy định của pháp luật hay không cần phải xác định hợp đồng lao động, người trả lương và sự quản lý của người điều hành. Xét thấy việc điền vào mẫu đăng ký để được cấp tài khoản hoạt động của em bạn không đủ căn cứ để xác định đây là hợp đồng lao động. Đồng thời, nguồn thu nhập của em bạn đến trực tiếp từ người sử dụng dịch vụ, không phải từ công ty. Từ đó có thể kết luận em bạn không thuộc trường hợp người lao động tham gia BHXH theo quy định của luật. Tuy nhiên em bạn có thể tham khảo và tham gia BHXH tự nguyện nhằm đảm bảo cho các quyền lợi của mình sau này.