Luật Đất đai năm 2024: Những điểm mới quan trọng
Luật Đất đai năm 2024 (có hiệu lực từ ngày 1-8-2024) cho phép cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp được nhận chuyển nhượng, tặng cho đất trồng lúa.
Thay đổi quan trọng trong quyền quản lý đất trồng lúa
Quy định mới này đã tạo cơ hội cho nhiều cá nhân trở thành nông dân dù họ không trực tiếp sản xuất nông nghiệp, điều mà trước đây bị Luật Đất đai năm 2013 hạn chế nghiêm ngặt.
Định nghĩa đất trồng lúa
Đất trồng lúa được quy định là đất trồng ít nhất một vụ lúa mỗi năm hoặc đất trồng lúa kết hợp với các mục đích sử dụng khác theo pháp luật cho phép, trong đó lúa là chủ yếu. Đất trồng lúa bao gồm cả đất chuyên trồng lúa và đất trồng lúa còn lại; trong đó, đất chuyên trồng lúa là đất được trồng từ hai vụ lúa trở lên.
Chính sách bảo vệ đất trồng lúa
Để bảo vệ và nâng cao độ phì của đất trồng lúa, tại khoản 2, Điều 191 của Luật Đất đai năm 2013 đã quy định rằng các cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp không được nhận chuyển nhượng hoặc nhận tặng cho quyền sử dụng đất trồng lúa. Quy định này đã hạn chế quyền sử dụng đất của nhiều cá nhân trong thời gian dài.
Các quy định mới tại Luật Đất đai năm 2024
Khoản 3, Điều 182 Luật Đất đai năm 2024 quy định rằng người sử dụng đất trồng lúa phải có trách nhiệm trong việc cải tạo đất, làm tăng độ phì của đất và không được chuyển đổi mục đích sử dụng đất nếu không có sự cho phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Ai là người không trực tiếp sản xuất nông nghiệp?
Theo Luật Đất đai năm 2013 và các văn bản hướng dẫn, cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp bao gồm công chức, viên chức, người hưởng lương hưu, hoặc người nghỉ mất sức lao động và thôi việc được nhận trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng.
Quy định về việc chuyển nhượng đất trồng lúa
Tại khoản 7, Điều 45 Luật Đất đai năm 2024, cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp có thể nhận chuyển nhượng hoặc nhận tặng cho quyền sử dụng đất trồng lúa nếu thành lập tổ chức kinh tế và có phương án sử dụng đất trồng lúa được phê duyệt bởi UBND cấp huyện, trừ khi người nhận tặng cho là người thuộc hàng thừa kế.
Những trường hợp bị hạn chế
Dù Luật Đất đai năm 2024 cho phép cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp nhận chuyển nhượng và tặng cho đất trồng lúa, có một số trường hợp vẫn bị hạn chế. Cụ thể, theo khoản 8, Điều 45, cá nhân không sinh sống trong khu vực rừng phòng hộ hoặc rừng đặc dụng sẽ không được quyền này.
Đối tượng thừa kế và quy định đặc biệt
Cá nhân là người dân tộc thiểu số được nhà nước giao đất, cho thuê đất có quyền thừa kế, tặng cho hoặc chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho những người thuộc hàng thừa kế quy định tại khoản 2, Điều 16 Luật Đất đai năm 2024.
Những đối tượng không được chuyển nhượng, tặng cho đất
Theo quy định của Luật Đất đai năm 2024, một số tổ chức và cá nhân như tổ chức tôn giáo, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, và tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài mà pháp luật không cho phép cũng không được nhận chuyển nhượng hoặc tặng cho quyền sử dụng đất.
Đoàn Phú