Thanh thiếu niên là thế hệ tương lai của đất nước, là lực lượng quan trọng trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Xác định việc giáo dục pháp luật cho thanh thiếu niên có ý nghĩa rất quan trọng, do đó ngày 18/12/2018, Sở Tư pháp và Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tỉnh Thái Bình đã ký kết Chương trình phối hợp số 06/CTPH-STP-TĐTN giai đoạn 2018 – 2022. Việc triển khai thực hiện Chương trình phối hợp thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả.
Ảnh minh họa.
Nhằm thực hiện hiệu quả Chương trình phối hợp, hai ngành đã đẩy mạnh công tác phổ biến giáo dục pháp luật; xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật, nâng cao trách nhiệm và phát huy vai trò của thanh niên trong hoàn thiện chính sách, pháp luật; tổng hợp vướng mắc, bất cập về chính sách, pháp luật có liên quan đến thanh niên để đề xuất cơ quan có thẩm quyền nghiên cứu bổ sung, hoàn thiện. Sở Tư pháp tham gia ý kiến 10 dự thảo văn bản liên quan đến công tác thanh niên như dự thảo Luật Thanh niên (sửa đổi); quyết định ban hành Chiến lược phát triển thanh niên Việt Nam giai đoạn 2021 – 2030; kế hoạch đối thoại giữa lãnh đạo UBND tỉnh với thanh niên năm 2021, 2022; chương trình phát triển thanh niên tỉnh Thái Bình giai đoạn 2021 – 2030… Tỉnh đoàn tích cực tham gia góp ý Luật Thanh niên năm 2020, chiến lược phát triển thanh niên Việt Nam giai đoạn 2021 – 2030; hoàn thiện chính sách, pháp luật hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp.
Sở Tư pháp và Tỉnh đoàn luôn chú trọng tuyên truyền pháp luật về bảo vệ môi trường, phòng, chống ma túy, phòng, chống tội phạm, phòng, chống HIV/AIDS, lao động, việc làm… cho học sinh, sinh viên các trường THPT, đại học, cao đẳng, thanh niên trong các doanh nghiệp; thanh thiếu niên vi phạm pháp luật trong trại tạm giam; thanh thiếu niên sinh sống tại các phường, xã. Tuyên truyền Bộ luật Hình sự, Luật Bảo vệ môi trường, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, Luật Hôn nhân và gia đình… tại UBND huyện Tiền Hải, các xã Phú Lương, Đông Các, An Châu (Đông Hưng), Vũ Trung, Lê Lợi (Kiến Xương) cho hơn 700 đại biểu là thanh niên địa phương. Tổ chức 71 buổi tuyên truyền phục vụ cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp; Nghị định số 137/2020/NĐCP về quản lý, sử dụng pháo; Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ tại các địa phương cho 8.187 lượt người, các hội nghị đều có đại biểu là đại diện đoàn thanh niên. Phối hợp với Phòng Tư pháp, Đoàn Thanh niên thành phố Thái Bình tổ chức hội nghị tuyên truyền quyền và nghĩa vụ của cử tri lần đầu đi bỏ phiếu cho trên 200 đại biểu là thanh niên các trường đại học, cao đẳng, trung cấp, thanh niên lao động trong các doanh nghiệp có hộ khẩu thường trú và tạm trú trên địa bàn phường Quang Trung (thành phố Thái Bình). Phối hợp với Sở Nội vụ, Hội Cựu chiến binh, Hội Người cao tuổi, Liên đoàn Lao động, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh truyền đạt các văn bản liên quan đến công tác bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 – 2026 tại 18 hội nghị.
Ban Thường vụ Tỉnh đoàn đã cụ thể hóa các nội dung thực hiện công tác phổ biến giáo dục pháp luật vào chương trình công tác đoàn và phong trào thanh thiếu niên hàng năm để chỉ đạo triển khai thực hiện; ban hành nhiều văn bản triển khai đến các cấp bộ đoàn. Chỉ đạo các cơ sở đoàn thành lập và duy trì hiệu quả tài khoản trên mạng xã hội facebook, fanpage để kịp thời tuyên truyền những luật mới, đặc biệt là những luật có liên quan trực tiếp đến thanh thiếu nhi. 100% đoàn cấp xã tổ chức thành lập các nhóm thanh niên tình nguyện có kỹ năng tuyên truyền miệng tốt, tiếp cận, vận động, phổ biến giáo dục pháp luật cho thanh thiếu niên chậm tiến, mắc tệ nạn xã hội tái hòa nhập cộng đồng. Từ năm 2018 – 2022, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn phối hợp với Sở Tư pháp, các sở, ngành liên quan tổ chức 47 lớp tập huấn kỹ năng nghiệp vụ tư vấn pháp lý và các chuyên đề tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật cho 4.370 lượt học viên là đội ngũ cán bộ đoàn, hội, đội nòng cốt trong toàn tỉnh. Đoàn thanh niên các cấp tích cực phối hợp với ngành công an, giáo dục tổ chức giờ học ngoại khóa, sinh hoạt chuyên đề về phòng, chống pháo nổ; tổ chức cho đoàn viên, học sinh ký cam kết thực hiện Luật số 14, Nghị định số 137/2020/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý và sử dụng pháo tại 100% liên đội tiểu học, THCS; tổ chức ngày hội “Tuổi trẻ hiểu luật, chấp hành luật”; phiên tòa giả định…
Tại cấp huyện, phòng tư pháp chủ động phối hợp với đoàn cơ sở ký kết chương trình phối hợp. Điển hình có Phòng Tư pháp và Đoàn Thanh niên huyện Quỳnh Phụ tích cực thực hiện chương trình phối hợp hành động phòng, chống ma túy trong thanh niên giai đoạn 2015 – 2020; tìm hiểu pháp luật về an toàn giao thông trong học sinh THPT, Trung tâm giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên; khi tôi 18; giao lưu cử tri tuổi 18; Rung chuông vàng; chúng em với cuộc sống an toàn; cánh én báo tin… Huyện Hưng Hà tổ chức buổi truyền thông về phòng, chống xâm hại trẻ em và phòng ngừa tệ nạn trong dịp hè năm 2022 tại Trường Tiểu học và THCS Trần Đức Thông; tổ chức hoạt động ngoại khóa về phòng, chống bạo lực học đường tại Trường THCS Bình Lăng. Đoàn Thanh niên thị trấn Diêm Điền (Thái Thụy) phối hợp với Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Diêm Điền, Trường THCS thị trấn Diêm Điền, Trường Tiểu học và THCS Thụy Hà tổ chức chương trình “Nói chuyện truyền thống, tuyên truyền về biển đảo quê hương”.
Ngoài ra, Sở Tư pháp và Tỉnh đoàn còn thường xuyên tổ chức tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý miễn phí cho thanh thiếu niên trong nhà trường; một số đối tượng thanh thiếu niên đặc thù tại cơ sở (thanh thiếu niên lang thang cơ nhỡ, vi phạm pháp luật; thanh thiếu niên là nạn nhân bị xâm hại… Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh (từ ngày 1/12/2018 – 31/12/2022) đã phối hợp thực hiện 190 hội nghị trợ giúp pháp lý; tham gia tố tụng 959 vụ việc (trong đó có 411 vụ việc cho người dưới 18 tuổi), trợ giúp pháp lý miễn phí cho nhiều đối tượng là thanh thiếu niên, giúp họ bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình, đồng thời nâng cao hiểu biết pháp luật. Trong 5 năm (2018 – 2022) các cấp bộ đoàn đã tổ chức 141 đợt kiểm tra, 49 đợt giám sát cấp tỉnh; 553 đợt kiểm tra, 318 đợt giám sát cấp huyện có lồng ghép việc xây dựng và thực hiện chính sách, pháp luật đối với thanh thiếu nhi.
Qua triển khai Chương trình phối hợp, ngành tư pháp và đoàn thanh niên các cấp từ tỉnh đến cơ sở đã phối hợp chặt chẽ trong triển khai thực hiện các nhiệm vụ, góp phần nâng cao nhận thức, ý thức pháp luật trong thanh thiếu niên. Số đơn thư khiếu nại vượt cấp, số vụ khiếu kiện đông người có thanh niên tham gia, các vụ vi phạm pháp luật của thanh niên về mại dâm, ma túy, an ninh trật tự giảm góp phần bảo đảm an ninh trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh.
Hạnh Nga
(Phòng Phổ biến, giáo dục pháp luật, Sở Tư pháp)