Bộ Công an dự thảo Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú
Bộ Công an đang dự thảo Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú. Đề xuất trong dự thảo này bao gồm việc bổ sung quy định về thi hành biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú.
Quy định hiện hành về các biện pháp ngăn chặn
Theo Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 (đã sửa đổi, bổ sung năm 2021), có tổng cộng 8 biện pháp ngăn chặn, bao gồm: Giữ người trong trường hợp khẩn cấp, bắt, tạm giữ, tạm giam, bảo lĩnh, đặt tiền để bảo đảm, cấm đi khỏi nơi cư trú và tạm hoãn xuất cảnh. Bộ luật đã quy định cụ thể về trình tự, thủ tục thi hành cho nhiều biện pháp, giúp cho việc thực hiện dễ dàng hơn.
Khó khăn trong thi hành biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú
Biện pháp tạm giữ, tạm giam đã được quy định rõ ràng trong Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam, trong khi đó, biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể về trình tự và thủ tục thi hành, gây khó khăn trong quá trình thực hiện.
Đối tượng áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú
Cấm đi khỏi nơi cư trú được áp dụng cho các bị can, bị cáo có nơi cư trú rõ ràng nhằm đảm bảo sự có mặt của họ khi có giấy triệu tập từ cơ quan điều tra, Viện kiểm sát hoặc Tòa án. Những người này phải cam đoan thực hiện các nghĩa vụ theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015. Những ai vi phạm cam kết này sẽ bị tạm giam.
Thống kê áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú
Trong khoảng thời gian từ 1/1/2018 đến 30/6/2024, các cơ quan điều tra đã áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú đối với 342.080 đối tượng. Trong đó, có 2.750 đối tượng phạm tội đặc biệt nghiêm trọng và một số đối tượng khác với các mức độ khác nhau về tội phạm.
Bất cập trong việc thi hành biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú
Vấn đề vi phạm nghĩa vụ trong số người bị áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú là rất đáng lưu ý. Có 3.861 đối tượng vi phạm điều kiện này. Điều này dẫn đến việc nhiều đối tượng đã bị tạm giam lại hoặc bị phát lệnh truy nã. Thậm chí, một số đối tượng còn tiếp tục phạm tội mới.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng bất cập
- Thiếu trình tự và thủ tục thi hành biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú.
- Các đối tượng thay đổi từ biện pháp tạm giam sang biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú thiếu sự giám sát chặt chẽ.
- Quản lý thủ công, hành chính gây khó khăn cho công tác giám sát.
Khuyến nghị cải cách trong thi hành biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú
Bộ Công an đề xuất áp dụng công nghệ giám sát điện tử đối với những đối tượng này nhằm nâng cao hiệu quả quản lý. Việc quản lý bằng thiết bị điện tử sẽ giúp theo dõi di biến động, phòng ngừa tội phạm mới và vi phạm nghĩa vụ hiệu quả hơn.
Quy định về thi hành biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú
Để khắc phục những khó khăn trong thực tiễn, Bộ Công an đề xuất bổ sung quy định về: trình tự, thủ tục, hồ sơ thi hành lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú, trách nhiệm của cơ quan có thẩm quyền trong việc theo dõi và quản lý người bị áp dụng biện pháp này.
Nghĩa vụ của người chấp hành biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú
- Phải có mặt theo giấy triệu tập từ các cơ quan có thẩm quyền.
- Chấp hành nghiêm chỉnh các cam kết theo quy định của pháp luật.
- Chịu sự giám sát của Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú.
- Cư trú đúng địa chỉ được quy định trong lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú.
- Có mặt khi được yêu cầu từ các cơ quan có thẩm quyền.
- Thực hiện các nghĩa vụ khác theo quy định.
- Thông báo kịp thời cho cơ quan quản lý khi thiết bị giám sát gặp sự cố.
Theo Chinhphu.vn