Câu Chuyện Thừa Kế Trong Gia Đình
(VLO) Cách đây 3 năm, trong một lần bị bệnh, ba tôi đã bày tỏ lo lắng về tài sản của gia đình. Ông nhắc nhở rằng nếu ông không qua khỏi, tài sản của ba mẹ (khi mà mẹ tôi đã mất) sẽ được chia cho các anh em tôi theo nguyện vọng của ông. Trong đó, anh hai của tôi, người đang sống chung với ba, lại được ông định chia tài sản ít hơn so với các em ở riêng. Khi đó, vì lo lắng chăm sóc ba, chúng tôi không chú ý nhiều đến lời dặn dò của ông. Sau đó, ba tôi hồi phục sức khỏe và sống thêm 3 năm nữa trước khi qua đời. Giờ đây, có một người trong số anh em đang cần tiền cho việc học của con cái nên đã đề nghị chia thừa kế từ di sản của ba mẹ. Anh em tôi ngồi lại với nhau để tính toán và đều muốn chia đều. Tuy nhiên, người em nhỏ lại cho rằng trước đây ba đã nói rằng nếu ba qua đời, em sẽ được phần nhiều hơn. Em đề nghị mọi người thực hiện theo ý nguyện của ba. Liệu chúng tôi có thể chia thừa kế của ba mẹ đều nhau hay theo đề nghị của em út?
N.T.T. (Thốt Nốt- Cần Thơ)
Giải Đáp
Trả lời: Việc phân chia tài sản mà ba chị thực hiện trong thời gian sức khỏe không tốt, lúc ông lo lắng về cái chết, được xem là di chúc miệng. Theo khoản 1, Điều 629 Bộ luật Dân sự, nếu một người đang bị đe dọa tính mạng và không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể lập di chúc miệng.
Điều Kiện Hợp Pháp Của Di Chúc Miệng
Tuy nhiên, để di chúc này được coi là hợp pháp, cần thực hiện theo quy định tại khoản 5, Điều 630 Bộ luật Dân sự. Cụ thể, di chúc miệng hợp pháp khi người lập di chúc thể hiện ý chí cuối cùng trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau đó, những người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ.
Thời Hạn Xác Nhận Di Chúc Miệng
Trong thời hạn 5 ngày làm việc, kể từ khi người lập di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.
Thực Trạng Gia Đình
Theo thông tin chị cung cấp, khi ba chị bệnh, anh em không ai chú ý đến việc phân chia tài sản vì tập trung lo lắng cho sức khỏe của ông. Do đó, thủ tục không được thực hiện theo quy định.
Di Chúc Miệng Bị Hủy Bỏ
Thêm nữa, theo khoản 2, Điều 629, sau 3 tháng từ lúc di chúc miệng được lập mà người lập còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng sẽ bị hủy bỏ tự động.
Kết Luận
Căn cứ các quy định trên, di chúc miệng của ba chị không được coi là hợp pháp. Do vậy, việc chia thừa kế sẽ phải tuân theo quy định của pháp luật. Quy định tại điểm a, khoản 1, Điều 651 Bộ luật Dân sự nêu rõ: Hàng thừa kế thứ nhất gồm có vợ, chồng, cha mẹ, và con cái của người đã mất. Khoản 2 của điều luật này chỉ rõ rằng những người cùng hàng thừa kế sẽ hưởng phần di sản bằng nhau.
HT tư vấn